Door Irene Edzes
Nu nog zien welk van de initiatiefnemers zijn verbeterplan gerealiseerd krijgt, besloot ik mijn vorige bijdrage over stadsacupunctuur. Welnu, de eerste aanzet tot kleinschalige verbeterplannen in Amersfoort heeft belangrijk vervolg gekregen. Op een herfstige zaterdag hebben zo’n tweehonderd enthousiaste buurtvrijwilligers de daad bij het woord gevoegd en zijn begonnen met de aanleg van een tijdelijk park van zeer bescheiden afmetingen op een braakliggend bouwterrein. Het is één van vijf verbeterplannen, die concreet vervolg heeft gekregen op initiatief van een aantal Amersfoortse bureaus. De eigenaar van het terrein was aanvankelijk terughoudend, maar wilde wel meewerken als het tijdelijke karakter (vijf jaar) contractueel werd vastgesteld. Bij de realisatie is inmiddels een grote groep buurtbewoners actief betrokken: winkeliers, jongeren uit de buurt, de kerk en kunstenaars uit het naburig pand. Ook de gemeente Amersfoort draagt haar steentje bij in de vorm van het leveren van materialen voor de inrichting: stenen, bankjes en een prullenbak. Het park wordt verder in fasen gerealiseerd. Voor de concrete inrichting wordt gedacht aan een natuurspeelplaats, die mogelijk wordt ondergebracht bij een speeltuinvereniging. Het park blijft wel private grond en de omheining zal dan ook niet verdwijnen als het park fasegewijs gerealiseerd is. Naast sociale samenhang en buurtbetrokkenheid levert het park ruimtelijk een heel andere entree van de wijk op. Waar eerst jarenlang afbraakpanden en open plekken het begin van de winkelstraat markeerden, ontstaat nu een toegeëigende ontmoetingsplek. Zo werd de kerstmarkt dit jaar op deze plek gehouden.
Tijdelijk of duurzaam
Als een plan een tijdelijke invulling krijgt, heeft dit ook een keerzijde. Mensen hechten zich aan de plek en op het moment dat aangelegde groenvoorzieningen tot wasdom zijn gekomen valt het afscheid zwaarder. Het is belangrijk dat de gebruiksperiode voor alle betrokkenen duidelijk is en ook goed is vastgelegd. Wellicht hoeft niet al het aangelegde groen te verdwijnen als een plek opnieuw van functie verandert. En misschien komt er tegen die tijd weer een ander terrein vrij. Maar zekerheden worden hierbij niet geboden.
Om aan een enthousiaste start duurzaam vervolg te geven moet het beheer goed geregeld worden. Dit kan bijvoorbeeld door het onder te brengen bij een bestaande vereniging of door oprichting van een onderhoudscommissie. Initiatiefnemers kunnen hier een actieve rol in vervullen. Zonder onderhoud vervalt een plek snel tot nieuwe doorn in het oog.
Avontuur
De tijd is rijp voor ‘bottom-up’. Dit biedt jong en oud de kans om ruimte te heroveren. Binnen stadsacupunctuur draait veel rond de gebruikservaring en kennis van de leefomgeving van bewoners en de initiatieven die er leven. Aan initiatieven lijkt geen gebrek, het is het doorzettingsvermogen en duurzaam enthousiasme wat zoals altijd de doorslag geeft.